گوریلا گلس چیه ؟ چه گوشی‌هایی گوریلا گلس دارن؟

اسم گوریلا گلس تقریبا به گوش همه افرادی که اخبار مربوط به تلفن‌های همراه هوشمند رو دنبال می‌کنن خورده. با رواج موبایل‌های هوشمند بین مصرف‌کنندگان طی یک دهه‌ی اخیر، تامین قطعات مختلف موبایل به یکی از بزرگ‌ترین تجارت‌های مرتبط با گوشی‌های موبایل تبدیل شد.

گوریلا گلس چیه

گوریلا گلس یک برند معتبره که به تولید شیشه‌های تقویت‌شده می‌پردازه. مقاومت این شیشه‌ها از طریق تغییر ساختار شیمیایی افزایش پیدا می‌کنه. Gorilla Glass که در حال حاضر نسل هفتم اون عرضه شده توسط کمپانی کورنینگ ساخته می‌شه. این گلس محافظ موبایل طوری طراحی شده که کم‌ترین ضخامت ممکن رو داشته باشه و همچنین در برابر نور خورشید و ضربه از خودش مقاومت نشون بده.

گوریلا گلس برندیه که به طور اختصاصی توسط کورنینگ تولید می‌شه اما برندهای دیگه‌ای هم وجود دارن که در زمینه‌ی تولید شیشه‌ محافظ گوشی با گوریلا گلس رقابت می‌کنن. در گوریلا گلس از یک شیشه ورقه‌ای استفاده شده که جنس اون از آلومینیوسیلیکات قلیایی هست.

از این شیشه معمولا در زمینه پوشش صفحه نمایش برای وسایل الکترونیکی قابل حمل مثل گوشی موبایل، پخش‌کننده‌های صوتی و تصویری قابل حمل، صفحه نمایش لپتاپ و حتی نمایشگر تلویزیون استفاده می‌شه. سه مرکز اصلی در ایالات متحده‌ی آمریکا، کره جنوبی و تایوان تولید گوریلاگلس رو بر عهده دارن. در نتیجه برای افرادی که مشاغل سخت دارن و یا هزینه زیادی برای گوشی خود پرداخت کردن، موقع خرید گوشی باید حواسشون به گلس باشه.

گوریلا گلس بعد از غوطه‌ور شدن ورقه شیشه‌ای در یک محلول اختصاصی داغ که دارای نمک پتاسیم هست و تبادل یونی داره قابلیت‌های استثنایی خودش رو کسب می‌کنه. این ویژگی‌های خاص عبارت هستن از؛ مقاومت سطحی، توانایی محدود نگه‌داشتن شکاف‌ها و همچنین مقاومت در برابر ترک و شکستگی.

شرکت کورنینگ در دهه 1960 میلادی و با اجرای طرح «پروژه عضله» یا Project Muscle تقویت شیشه‌ها از نظر ترکیب شیمیایی رو شروع کرد. بعد از سپری‌شدن چند سال این شرکت موفق شد اولین شیشه تقویت‌شده خودش رو تحت عنوان «کمکور» عرضه کنه که در بازار با نام شیشه عضلانی شناخته می‌شه.

این محصول تا ابتدای دهه ۱۹۹۰ در بخش‌های تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گرفت. موارد کاربرد کمکور بیشتر در صنایع خودروسازی، هوانوردی و دارویی خلاصه می‌شه. به طور مثال در دنیای ماشین‌های مسابقه‌ای برای کاهش وزن چیزی حدود صد ماشین دوج دارت مدل ۱۹۶۸ و پلای موث باراکودا از شیشه کمکور استفاده شد.

شرکت کورنینگ در سال ۲۰۰۵ تحقیقات خودش در زمینه شیشه مقاوم رو دوباره شروع کرد. از همون زمان بود که مطالعات با هدف باریک‌کردن شیشه مقاوم برای استفاده در لوازم الکترونیکی شروع شد. نتیجه‌ی این تحقیقات زمانی رنگ‌وبوی تجاری گرفت که شرکت اپل برای محصول جدید خودش یعنی گوشی آیفون از کورنینگ خواست یک شیشه نازک و تقویت‌شده طراحی کنه.

در سال 2017 تخمین زده شد که حدود پنج میلیارد وسیله الکترونیکی شیشه گوریلا گلس رو دارن. محافظ گوریلا گلس در عین حال که بازار صفحه نمایش رو به طور کامل در دست گرفته از جانب رقبای مختلفی مثل Dragontrail و Synthetic Sapphire هم فشار رو احساس کرده.

این مطلب رو از دست نده: راهنمای خرید بهترین گلس برای گوشی موبایل

فرآیند ساخت گوریلا گلس

در طول ساخت یک گوریلا گلس استحکام ورقه شیشه‌ای از طریق تبادل یونی افزایش پیدا می‌کنه. مواد سازنده در محلولی از نمک پتاسیم قلیایی مذاب که دمای اون تقریبا تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد بالا می‌ره غوطه‌ور می‌شن. با انجام این کار یون‌های سدیم کوچک موجود در شیشه جای خودشون رو به یون‌های پتاسیم بزرگ موجود در محلول می‌دن.

یون‌های بزرگ‌تر حجم بیشتری از فضا رو اشغال می‌کنن و در نتیجه یک لایه سطحی از تنش فشرده پسمانده بالا ایجاد می‌شه. این لایه باعث می‌شه مقاومت سطح شیشه بیشتر بشه. هرمدل ترک توسط خود گلس محافظ مهار می‌شه و مقاومت اون در برابر شکستگی افزایش پیدا می‌کنه. و در نهایت این محافظ صفحه نمایش می‌تونه گوشی رو از صدمات استفاده روزمره در امان نگه داره.

لازم به ذکره  فناوری افزایش استحکام ورقه شیشه‌ای از طریق قرار دادن اون درون حمام نمک پتاسیم در انحصار شرکت کورنینگ قرار داره. یا می‌شه اینطور گفت که محافظ گوریلا گلس یک نوع شیشه گرمادیده یا Tempered Glass هست که با تغییر ساختار اون طی یک فرآیند شیمیایی، مقاومتش افزایش پیدا می‌کنه. در ساخت شیشه‌های گرمادیده از طریق تحت فشار قراردادن شیشه و همچنین بالا بردن درجه حرارت، مقاومت اون افزایش پیدا می‌کنه.

شیشه‌های گرمادیده در سطح بیرونی خودشون دارای یک لایه بسیار نازک هستن که از مقاومت بالایی برخورداره. از طرف دیگه و همانطور که در بالا توضیح داده شد، فشار و گرما باعث می‌شه از طریق تبادل یونی حفره‌های میکروسکوپی لایه داخلی پر بشه و سفتی این لایه هم بالا بره. با این وجود سطح بیرونی هست که نقش اصلی رو در استحکام کلی ورقه شیشه‌ای ایفا می‌کنه.

همونطور که قبل از این هم اشاره شد، لایه بیرونی ورقه شیشه‌ای انواع گوریلا گلس نقش مهمی در استحکام کلی اون ایفا می‌کنه. اما نکته مهمی که مصرف‌کنندگان باید بدونن این هست که خراشیدگی‌های عمیق ممکنه باعث ضعیف‌شدن ساختار ورقه و در نهایت کاهش استحکام کلی گلس بشن. در نتیجه این که هرچه خراشیدگی‌های شدید بیشتر باشن، صفحه گوشی در برابر سقوط از ارتفاع یا فشار ضربات شکننده‌تر می‌شه.

شاید این مطلب برات جذاب باشه: رابط کاربری گوشی هوشمند

دلیل نامگذاری گوریلا گلس

محافظ صفحه نمایش گوریلا گلس یکی از چندین محصول کمپانی کورنینگه. کورنینگ یک شرکت چندملیتی آمریکایی هست که در زمینه تولید شیشه، سرامیک و همچنین متریال و فناوری‌های مرتبط با این مواد فعالیت داره. نام تجاری گوریلا گلس (Gorilla Glass) توسط کورنینگ ثبت رسمی شده.

این اسم که می‌شه گفت بهترین ترجمه فارسی برای اون «شیشه گوریل» هست، ویژگی‌های بارز محصول رو در دو کلمه بیان می‌کنه. این محافظ شیشه‌ای در عین اون‌که بسیار سبک و نازکه از مقاومت بسیار بالایی برخوردارن و در برابر خراشیدگی هم استحکام خود رو از دست نمی‌ده. نام‌گذاری محصول به این دلیل بوده که واژه گوریل بیانگر قدرت بالای اون هست و گلس هم بیشتر برای محافظت از صفحه نمایش گوشی موبایل استفاده می‌شه.

تفاوت بین نسخه‌های مختلف گوریلا گلس

تا الان نسل‌های مختلفی از لایه‌ی محافظ گوریلا گلس ارائه شدن. بدیهیه که هر نسل باید از نسل قبلی بهتر باشه اما یک حقیقت جالب درباره این تکنولوژی گوریلا گلس وجود داره؛ با وجود این‌که نسل‌های جدید در مقایسه با نسل‌های قبلی خودشون از استحکام بیشتری برخوردارن اما مقاومت اون‌ها در برابر خراشیدگی کمتر شده چون هرچه شیشه در معرض گرما و فشار بیشتری قرار بگیره با وجود افزایش مقاومت برابر شکستگی، مقاومت خود مقابل خراش رو از دست می‌ده.

مثلا، برخلاف ادعای شرکت کورنینگ که مقاومت گوریلا گلس ۵ برابر خراش رو بهتر یا برابر با گوریلا گلس ۳ اعلام کرد، بعضی از آزمایش‌ها نشان می‌دن گوریلا گلس ۳ کمتر از گوریلا گلس ۵ دچار خراشیدگی می‌شه.

گوریلا گلس 1

اولین مدل گوریلا گلس در سال 2005 آماده عرضه بود و حتی در سال 2006  وارد بازار شد اما اولین حضور بزرگ این برند در بازار هم‌زمان با آیفون رقم خورد. اپل محصول انقلابی خودش رو در سال 2007 به دنیا عرضه کرد و به دنبال تقاضای این کمپانی، کورنینگ گوریلا گلس ۱ رو با ضخامت ۱.۵ میلی‌متر برای آیفون ۱ تولید کرد‌.

این نمایشگر دارای پوشش اولفوبیک بود که باعث کاهش اثر انگشت و لکه می‌شد. نسل اول به غیر از آیفون برای ۲۵۰ دستگاه الکترونیکی دیگه هم عرضه شد.

گوریلا گلس 2

در سال 2012 کورنینگ گوریلا گلس 2 رو در رویداد CES معرفی کرد. مقاومت این نسل مثل نسل اول بود اما تغییر اصلی در بخش ضخامت رخ داده بود. نسل دوم 20 درصد از نسل یک باریک‌تر بود. در بررسی‌های آزمایشگاهی، گوریلا گلس 2 تونسته بود تا 50 کیلوگرم فشار رو بدون هیچ آسیبی تحمل کنه.

در همون سال، از گوریلا گلس در 600 میلیون دستگاه مختلف استفاده شد. از اون‌جایی که این مدل نسبت به نسل اول ضخامت کمتری داشت، تولیدکننده‌ها تونستن موبایل‌های سبک‌تر و باریک‌تری تولید کنن. گوشی‌های Nexus 4 و سامسونگ گلکسی S3 از گوریلا گلس 2 بهره می‌بردن.

ممکنه این مطلب برات جذاب باشه: راهنمای خرید بهترین کابل شارژر گوشی های موبایل

گوریلا گلس 3

برخلاف دو مدل اول که کورنینگ روی ضخامت اون‌ها مانور بیشتری داده بود، گوریلا گلس 3 مقاومت بیشتری داشت. همچنین در این نسل بود که فناوری NDR یا Native Damage Resistance معرفی شد. این تکنولوژی به شیشه اجازه می‌داد تا خراش‌های عمیق رو تحمل کنه. بر اساس ادعای سازنده، گوریلا گلس 3 خراشیدگی روی سطح رو تا 35 درصد کاهش می‌داد.

کورنینگ تونست به لطف فرآیندهای جدید خط تولیدش، مقاومت گوریلا گلس 3 رو تا سه برابر نسبت به مدل‌های قبلی افزایش بده. از این نسل در رویداد CES سال 2013 رونمایی شد و گوشی‌های گلکسی اس 4، Moto G و Moto X از اون استفاده کردن.

گوریلا گلس 4

در سال 2014 شرکت کورنینگ مدل جدید رو با یک رویکرد متفاوت ارائه کرد. این کمپانی در یکی از تحقیقات خود متوجه شد که 70 درصد از صدمات وارد شده به صفحه نمایش گوشی‌ها به خاطر سقوط بود و در نتیجه کورنینگ روی تقویت استحکام شیشه سرمایه‌گذاری کرد. گوریلا گلس 4 با تمرکز روی مقاومت برابر سقوط از ارتفاع معرفی شد.

نسل چهارم در مقایسه با نسل قبل دو برابر مقاوم‌تر بود. گلکسی نوت 5 و زن فون 2 مدل‌هایی بودن که از این نسل استفاده کردن.

گوریلا گلس 5

نسل پنجم گوریلا گلس در سال 2016 عرضه شد. این نسخه تمرکز بیشتری روی کاهش آسیب ناشی از سقوط داشت و مقاومت نسبت به نسل قبل تا چهار برابر افزایش پیدا کرده بود. طبق ادعای کورنینگ گوریلا گلس ۵ بعد از سقوط از ارتفاع ۱.۶ متری سالم موند. هم‌چنین مقاومت در برابر خراش هم افزایش پیدا کرد.

گلکسی نوت 20 از این نسل استفاده می‌کرد. همچنین در سال 2016 کورنینگ از اولین محصول خودش برای پوشاک موسوم به گوریلا گلس SR+ رونمایی کرد.

گوریلا گلس 6

گوریلا گلس 6 که در جولای 2018 رونمایی شد نسبت به نسل پنجم یک گام بزرگ رو به جلو محسوب می‌شد. کورنینگ در زمان رونمایی ادعا کرد نسل جدید می‌تونه برابر پانزده سقوط پیاپی روی سطح سخت از ارتفاع یک متری مقاومت کنه. این مدل از نسل پنجم دو برابر محکم‌تر بود و هنوز هم در سال ۲۰۲۱ مورد استفاده قرار می‌گیره.

شاید این مطلب برات جذاب باشه: چرا اثر انگشت گوشی کار نمیکنه؟

گوریلا گلس DX و DX+

این مدل که همزمان با نسل ششم معرفی شد برای ساعت‌های هوشمند طراحی شده بود. علاوه بر مقاومت برابر خراش و دوام بالا، این مدل با استفاده از فناوری ضد انعکاس نور، از شفافیت بالایی زیر نور آفتاب برخوردار بود.

گوریلا گلس ویکتوس

در جولای ۲۰۲۰ کورنینگ عرضه جدیدترین نسخه گوریلا گلس برای گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و پوشاک رو با معرفی گوریلا گلس ویکتوس اعلام کرد. بر اساس اعلام سازنده، این مدل می‌تونه برابر سقوط از ارتفاع ۲ متری مقاوم باشه. هم‌چنین در مقایسه با نسل قبل، چهار برابر نسبت به خراش مقاوم‌تره.

نکات منفی گوریلا گلس

وقتی که به یک شیشه معمولی فشار و ضربه بیش از حد تحمل اون وارد بشه، شیشه تکه‌تکه می‌شه یا بخشی از اون بعد از جدا شدن فرو می‌ریزه و خرد می‌شه. برخلاف شیشه معمولی اگه یک ورقه گوریلا گلس تحت فشار و ضربه قرار بگیره، این فشار و ضربه در تمام سطح اون پخش می‌شه چون همونطور که در بخش ساختار توضیح داده شد فاصله بین مولکول‌ها در گوریلا گلس کمتره.

همین امر باعث می‌شه آسیب ناشی از ضربه و فشار در سطح بیشتری انتشار پیدا کنه و در نتیجه مناطق کنار محل ضربه یا حتی تمام سطح ورقه دچار آسیب جدی می‌شن. نکته دیگه این هست که شیشه‌های گرمادیده برخلاف شیشه‌های معمولی که در زمان آسیب تکه‌تکه می‌شن، خرد می‌شن و بنابراین حجم آسیب بیشتره و ترمیم اون خیلی سخت یا غیرممکن می‌شه.

هم‌چنین یک نکته منفی دیگه هم  درباره شیشه محافظ گوریلا گلس وجود داره و اون، آسیب‌پذیری بالای لبه‌ها نسبت به سایر نقاط ورقه هست. هم‌چنین آسیب‌دیدن این نواحی موجب سرایت فشار به سایر نقاط می‌شه و بنابراین بهتره با دقت بیشتری از لبه گوریلا گلس حفاظت کرد. بهترین روش برای محافظت از لبه گلس استفاده از قاب گوشی هست. این قاب‌ها تمام گوشه‌ها و لبه‌های گلس رو دربرمی‌گیرن.

سخن آخر درباره گوریلا گلس

با وجود این‌که گوریلا گلس در برابر سقوط از صفحه گوشی محافظت می‌کنه اما این به معنای ضدضربه‌بودن موبایل‌ها نیست. افرادی که دارای مشاغل سخت هستن و به طور روزانه احتمال بالایی برای آسیب رسیدن به گوشی، ساعت هوشمند یا تبلت‌شون وجود داره باید موقع خرید این وسایل آپشن گوریلا گلس رو مدنظر داشته باشن.

سوالات متداول