اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که به مشخصات و ویژگی‌های مختلف تلفن‌های هوشمند توجه دارند و آنها را بررسی می‌کنند، حتما تاکنون با مواردی مواجه شده‌اید که در کنار مشخصات لنزهای دوربین، اعدادی مانند 26 میلی‌متر، 52 میلی‌متر یا 12 میلی‌متر نیز درج شده است. این عدد نشان دهنده فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل شما یا آن لنز است که نقش مهمی در تصویر نهایی ایجاد شده توسط دوربین شما دارد.
به دلیل اهمیت عملکرد فاصله کانونی در دوربین‌های گوشی‌های هوشمند و نحوه تاثیر گذاری آن بر قدرت عکس برداری دستگاه، ما نیز در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
فاصله کانونی در دوربین‌های عکاسی چیست و چه کاربردی دارد؟
پیش از آن که بتوانیم اهمیت وجود فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل را بررسی کنیم، باید بدانیم که مفهوم فاصله کانونی چیست و در دوربین‌های عکاسی چه نقشی را ایفا می‌کند؟ دانستن این مفهوم، به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از این قابلیت در تلفن‌های هوشمند داشته باشید.
فاصله کانونی به چه معناست؟
به فاصله بین سنسور تصویر دوربین و جایی که پرتوهای نور در آن همگرا شده و تصویر را درون لنز متمرکز می‌کنند، فاصله کانونی گفته می‌شود. بیایید کمی ریزتر شویم و موضوع را با دقت بیشتری بررسی کنیم.
پرتوهای نور در هنگام حرکت، به صورت موازی حرکت می‌کنند. بنابراین اگر یک عدسی محدب در مقابل آنها قرار گیرد، این پرتوهای موازی را به هم نزدیک کرده و آنها را در نقطه‌ای که در اصطلاح نقطه کانونی عدسی نامیده می‌شود، همگرا می‌کند.
اما در یک لنز دوربین، همه چیز به این سادگی نیست. نور به جای گذر از یک لنز، باید از بین مجموعه‌ای از لنزهای مقعر و محدب عبور کند تا پرتوهای آن قبل از رسیدن به نقطه کانونی همگرا و واگرا شوند. هنگامی که تصویر در حالت فوکوس است، فاصله محل همگرایی نور در لنز تا سنسور تصویر، همان فاصله کانونی خواهد بود.
بنابراین، اگر گفته شود لنز دوربین DSLR دارای فاصله کانونی 28 میلی‌متر است، یعنی در بهترین و شارپ‌ترین حالت فوکوس و تمرکز روی سوژه، نور در لنز و جایی به اندازه 28 میلی‌متر بالاتر از سنسور، همگرا می‌شود. یا اگر لنز دوربین دارای فاصله کانونی 50 میلی‌متر باشد، نور در آن نقطه همگرا شده و تصویر را در فاصله 50 میلی‌متری از سنسور متمرکز می‌کند.
اما چرا فاصله کانونی در دوربین‌های عکاسی تا این حد اهمیت دارد؟
فاصله کانونی یک لنز دوربین زاویه دید (یا میدان دید و عمق میدان در عکاسی) و میزان بزرگنمایی لنز را نشان می‌دهد. به عبارت بهتر، هرچه فاصله کانونی بیشتر باشد، تمرکز روی سوژه شما بیشتر بوده و بزرگنمایی روی آن بیشتر می‌شود. بنابراین این حالت برای عکاسی پرتره که در آن توجه روی اشخاص است (و اهمیت کمتری به منظره و پشت صحنه داده می‌شود) مناسب است. در مقابل، فاصله کانونی کمتر، زاویه دید وسیعی را در اختیار شما قرار می‌دهد که برای عکاسی از مناظر بسیار مناسب خواهد بود.
بنابراین، فاصله کانونی یا Focal Length یک لنز دوربین، در نحوه تصویر برداری آن اهمیت بسیاری دارد. حال ممکن است این سوال برای شما نیز به وجود آید که اگر فاصله کانونی همان فاصله بین سنسور و مرکز نوری لنز دوربین باشد، چگونه یک لنز دوربین گوشی هوشمند می‌تواند دارای لنز 24 میلی‌متری باشد؟ زیرا در این حالت باید ضخامت گوشی حداقل 24 میلی‌متر باشد! در پاسخ به این سوال باید به این نکته اشاره کنیم که این فاصله در تلفن‌های همراه هوشمند، با کمی تفاوت تعریف می‌شود.
تفاوت فاصله کانونی در گوشی‌های هوشمند و دوربین‌های عکاسی در چیست؟
دوربین‌های تلفن همراه بسیار کوچک هستند و سنسورهای آنها نیز در مقایسه با دوربین‌های DSLR فول فریم، کوچکترند. در نتیجه، فاصله واقعی بین جایی که تصویر در داخل لنز متمرکز شده تا جایی که روی سنسور ثبت شده، بسیار کوتاه است. در واقع ، یک دوربین گوشی هوشمند با لنز 26 میلی‌متری، فاصله کانونی 4.25 میلی‌متری دارد. این 4.25 میلی‌متر از نظر عکاسی واقعی، هیچ معنایی ندارد و فاصله کانونی، مطابق با سنسور فول فریم 35 میلی‌متری محاسبه می‌شود.
بنابراین فاصله کانونی لنزها یا لنزهای گوشی به جای محاسبه بر اساس سنسور تلفن هوشمند، با معیاری معادل یک سنسور با فرمت 35 میلی‌متری سنجیده می‌شود.
اما منظور از یک سنسور 35 میلی‌متری چیست؟
فاصله کانونی معادل 35 میلی‌متر یا فاصله کانونی موثر، برای یکسان سازی تصویری که یک لنز با سنسور 35 میلی‌متری ثبت می‌کند، به کار می‌رود. بنابراین، وقتی به مشخصات دوربین گوشی های هوشمند نگاه می‌کنید و می‌بینید که دوربینی آن دارای لنز 24 میلی‌متری است، باید بدانید که برای داشتن تصاویر ثبت شده با این گوشی مشابه تصاویر ثبت شده با یک دوربین DSLR فول فریم با لنز 24 میلی‌متری با همان زاویه دیدی خواهد بود که شما با این گوشی در اختیار دارید.
دانستن معادل 35 میلی‌متر برای عکاسان بسیار مهم است زیرا آنها در دوربین‌های مختلف، از لنزها و سنسورهای مختلف استفاده می‌کنند و اندازه سنسورها را تغییر می‌دهند. بنابراین این تغییر در اندازه، بر فاصله کانونی در دوربین گوشی نیز تاثیر می‌گذارد. برای عکاسانی که از تلفن‌های همراه برای عکاسی استفاده می‌کنند نیز دانستن معادل 35 میلی‌متری به درک آنها از وسیع بودن زاویه دید یک لنز دوربین کمک می‌کند.
اهمیت فاصله کانونی و زاویه دید
پیشتر اشاره کردیم که فاصله کانونی در دوربین گوشی با آنچه به عنوان زاویه دید شناخته می‌شود، همبستگی دارد. در واقع، زاویه دید، میزان وسعت صحنه‌ای که توسط لنز دوربین ثبت می‌شود را نشان می‌دهد و آن را بر حسب درجه اندازه می‌گیرند. بنابراین اگر لنز شما فاصله کانونی کوتاهی دارد، یعنی شما زاویه دید وسیعی خواهید داشت و بنابراین وسعت صحنه بیشتری را در تصاویر آن شاهد خواهید بود. برخی از لنزهای فوق عریض، دارای زاویه دید 180 درجه هستند. اما این قابلیت، باعث ایجاد اعوجاج در تصویر می‌شود.
فاصله کانونی یا Focal Length بیشتر، به این معناست که میدان دید شما کاهش یافته و سوژه شما بزرگنمایی می‌شود. وقتی زوم می‌کنید، زاویه دید وسیع‌تری دارید و فاصله کانونی کوتاه‌تری خواهید داشت.
فاصله کانونی معمولی لنز گوشی‌های هوشمند چقدر است؟
پاسخ به این سوال دشوار است. زیرا دستگاه‌های مختلف، لنزهای متفاوتی دارند. همچنین، گوشی‌های هوشمند با بیش از یک دوربین، لنزهایی با فاصله کانونی متفاوت دارند. جدول زیر فاصله کانونی معمولی دوربین های مختلف تلفن های هوشمند را نشان می دهد.
| فاصله کانونی یا Focal length | زاویه دید یا Angle-of-view | نوع لنز دوربین |
| 222 تا 30 میلی‌متری | 62 تا 84 درجه | Wide-angle(عریض) |
| 50 تا 80 میلی‌متری | 25 تا 40 درجه | Telephoto(تله فوتو) |
| 12 تا 18 میلی‌متری | 90 تا 112 درجه | Ultrawide-angle(فوق عریض) |
| 103 تا 125 میلی‌متری | 16 تا 20 درجه | Periscope(پریسکوپ) |
دوربین‌های تک لنزی گوشی‌های هوشمند، معمولاً دارای یک لنز زاویه عریض معادل 22 تا 30 میلی‌متر هستند. تلفن‌های هوشمند با بیش از یک دوربین، می‌توانند هر ترکیبی از دوربین اصلی با زاویه باز با دوربین دوم با زاویه فوق العاده گسترده یا لنز تله فوتو یا هر دو را داشته باشند. لنزهای فوق عریض تقریباً در محدوده 12 تا 18 میلی‌متر هستند.
بسیاری از گوشی‌های هوشمند دارای لنزهای تله فوتو هستند که فاصله کانونی آنها دو برابر لنزهای زاویه باز است. با این حال، ممکن است یک تلفن هوشمند، دوربینی داشته باشد که فاصله کانونی برای لنز تله فوتو آن، بیش از دو برابر لنزهای عریض باشد. در بیشتر موارد، دوربین تله فوتو در یک تلفن هوشمند که زوم اپتیکال آن بیش از 2 برابر باشد، با عنوان دوربین پریسکوپ یا لنز زوم پریسکوپ شناخته می‌شود. هرچه فاصله کانونی لنزهای تله فوتو بیشتر باشد، دوربین شما زوم اپتیکال بیشتری خواهد داشت و کیفیت تصویر ثبت شده آن در حالت زوم اپتیکال نیز از کیفیت تصویر در حالت زوم دیجیتال بهتر است.
افزودن یک لنز خارجی چگونه بر فاصله کانونی دوربین گوشی هوشمند شما تاثیر می‌گذارد؟
شما می‌توانید هر نوع لنزی را به ماژول دوربین گوشی هوشمند خود اضافه کنید. از جمله این لنزها می‌توان به لنز تله فوتو، ماکرو، زاویه فوق عریض و … اشاره کرد. این لنزها شبیه به برخی از لنزهای تلفن‌های هوشمند با ماژول دوربین چندگانه هستند.
طبیعی است که هر یک از این لنزهای خارجی دارای فاصله کانونی متفاوتی است. اما محدوده فاصله کانونی و زاویه دید آنها با لنزهای دوربین تلفن‌های همراه یکسان است.
از آنجا که دوربین اصلی تلفن هوشمند شما، قدرتمندترین دوربین آن دستگاه بوده و بهترین مشخصات دوربین را دارد، بیشتر لنزهای خارجی برای دوربین گوشی‌های هوشمند به گونه‌ای طراحی می‌شوند که به دوربین اصلی متصل شده و از کیفیت تصویر آن استفاده کنند.
دوربین اصلی اکثر گوشی‌های هوشمند، دارای لنز عریض با فاصله کانونی بین 24 تا 27 میلی‌متر هستند. این لنز دوربین، امکان ثبت تصاویری با پشت صحنه و زمینه وسیع را برای شما فراهم می‌آورند. اتصال یک لنز اضافی به این دوربین، زاویه دید متفاوتی را به ارمغان می‌آورد که با فاصله کانونی لنز خارجی مطابقت دارد.
به عنوان مثال، اگر یک لنز تله فوتو 58 میلی‌متری را به یک لنز دوربین 26 میلی‌متری در تلفن هوشمند خود وصل کنید، دوربین شما دیگر با زاویه قبلی خود عکس نخواهد گرفت، بلکه تصویر را بزرگنمایی می‌کند تا با فاصله کانونی لنز تله فوتو مطابقت داشته باشد.
در این میان باید توجه کنید که اگر می‌خواهید در هنگام عکاسی از لنزهای اضافی یا جانبی استفاده کنید، از لنزهای ارزان قیمت استفاده نکنید. زیرا این لنزها، اغلب باعث ایجاد تصاویری با کیفیت و وضوح پایین می‌شوند.
آشنایی با مفهوم فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل و اهمیت آن
در این مطلب به معرفی مفهوم فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل پرداختیم و دیدیم که چطور کم یا زیاد بودن این فاصله، بر کیفیت تصاویر و نحوه تصویر برداری تلفن هوشمند شما تاثیر می‌گذارد. زیرا هر چه فاصله کانونی یا Focal Length بیشتر باشد، سوژه شما با دقت و کیفیت بیشتری ثبت شده و پس زمینه آن کمتر به چشم می‌آید. دانستن این مفاهیم و موضوعات، دید وسیعی در اختیار شما قرار داده و امکان درک بهتر و استفاده آسان‌تر از قابلیت‌های یک لنز دوربین را برای شما فراهم می‌آورد.
سوالات متداول
فاصله کانونی در دوربین‌های عکاسی چیست و چه کاربردی دارد؟
پیش از آن که بتوانیم اهمیت وجود فاصله کانونی دوربین گوشی موبایل را بررسی کنیم، باید بدانیم که مفهوم فاصله کانونی چیست و در دوربین‌های عکاسی چه نقشی را ایفا می‌کند؟ دانستن این مفهوم، به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از این قابلیت در تلفن‌های هوشمند داشته باشید.
منظور از یک سنسور 35 میلی‌متری چیست؟
فاصله کانونی معادل 35 میلی‌متر یا فاصله کانونی موثر، برای یکسان سازی تصویری که یک لنز با سنسور 35 میلی‌متری ثبت می‌کند، به کار می‌رود. بنابراین، وقتی به مشخصات دوربین گوشی‌های هوشمند نگاه می‌کنید و می‌بینید که دوربینی آن دارای لنز 24 میلی‌متری است، باید بدانید که برای داشتن تصاویر ثبت شده با این گوشی مشابه تصاویر ثبت شده با یک دوربین DSLR فول فریم با لنز 24 میلی‌متری با همان زاویه دیدی خواهد بود که شما با این گوشی در اختیار دارید.