شاید شما نیز تاکنون درباره رزولوشن صفحه نمایش گوشی موبایل و استانداردهای مختلف آن شنیده باشید، اما ندانید که تفاوت هر یک از این رزولوشن‌ها با یکدیگر در چیست. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا انواع رزولوشن صفحه نمایش را معرفی و ویژگی‌های هر یک را بررسی کنیم. پیش از آن که به بررسی رزولوشن در نمایشگر تلفن‌های هوشمند بپردازیم، بد نیست تا نگاهی به مفهوم وضوح یا رزولوشن داشته باشیم.
رزولوشن چیست؟
پیکسل یک بلوک رنگی بسیار کوچک و اصلی‌ترین عنصری است که یک تصویر دیجیتالی را ایجاد می‌کند. به عبارت بهتر، هر پیکسل یک نقطه رنگی بسیار کوچک روی صفحه است. بر همین اساس نیز از نظر سخت افزاری، رزولوشن به تعداد پیکسل‌هایی اطلاق می‌شود که برای ساخت تصویر روی نمایشگر به کار می‌روند. این تعداد پیکسل، حاصل ضرب تعداد پیکسل‌ها موجود در طول و عرض نمایشگر است. به عنوان مثال، صفحه نمایش با 1280 در عرض و 720 پیکسل در طول، وضوح 1280 در 720 پیکسل را خواهد داشت. است.
رزولوشن صفحه نمایش گوشی یکی از رایج‌ترین مشخصاتی است که در زمان فروش نمایشگرها مورد توجه قرار می‌گیرد. با این حال، نمی‌توان آن را به عنوان مهم‌ترین عامل در کیفیت تصویر یک نمایشگر دانست. به عبارت دیگر، به صرف اینکه یک نمایشگر، رزولوشن بالاتری نسبت به دیگری دارد، بهتر از آن نخواهد بود و عواملی مانند تراکم پیکسلی، شدت HDR، نسبت کنتراست کلی، محدوده رنگی و .. نیز در کیفیت تصویر موثرند. بنابراین رزولوشن بالاتر را تنها می‌توان به عنوان وجود پیکسل‌های بیشتر و توانایی نمایش اطلاعات بصری بیشتر (که به خودی خود وضوح و جزئیات بهتر تصویر را فراهم می‌آورد) تفسیر کرد.
انواع رزولوشن صفحه نمایش گوشی
روش استاندارد برای بیان رزولوشن صفحه نمایش گوشی، معرفی تعداد پیکسل‌هایی است که دو طرف مستطیل صفحه را تشکیل می‌دهند. اما توجه کنید که رزولوشن، به اندازه فیزیکی نمایشگر، سنسور دوربین یا تصویر روی صفحه اشاره نمی‌کند. همین امر نیز موجب می‌شود تا دو نمایشگر با وضوح یکسان، بتوانند ابعاد فیزیکی متفاوتی داشته باشند. بر همین اساس، استانداردهای مختلفی برای رزولوشن صفحه نمایش گوشی وجود دارند که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.
رزولوشن HVGA
HVGA یکی از استانداردهای رزولوشن صفحه نمایش گوشی است که حرفH در آن به کلمه Half به معنای نصف یا نیمه و لفظ VGA در آن به عبارت Video Graphics Array اشاره دارد. یک نمایشگر HVGA، بسته به نسبت ابعاد آن، دارای ترکیبات زیادی از پیکسل‌هاست که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- 480×320 پیکسل با نسبت تصویر 3:2
- 480×360 پیکسل با نسبت تصویر 4:3
- 480×272 پیکسل با نسبت تصویر 16:9
- 640×240 پیکسل با نسبت تصویر 8:3
هر یک از این موارد برای ساخت نوع خاصی از نمایشگرها به کار می‌روند.
رزولوشن WVGA
WVGA نیز یکی دیگر از انواع استانداردهای رزولوشن صفحه نمایش گوشی است که حرف W در آن به عبارت Wide به معنای عریض و لفظ VGA به عبارت Video Graphics Array اشاره دارد. این نوع نمایشگر دارای ارتفاعی برابر با استاندارد VGA و 480 پیکسل بوده و از نظر عرض تصویر، کمی پهن‌تر است.
برخی از نمونه‌های رایج این استاندارد شامل 800×480، 848×480 و 854×480 پیکسل است. پیشتر، از این استاندارد برای ساخت نمایشگرهای تلویزیون و انواع لپ تاپ و نوت بوک استفاده می‌شد. اما در سال‌های اخیر، بسیاری از سازندگان دستگاه‌های موبایل به استفاده از استاندارد WVGA روی آورده‌اند.
رزولوشن HD (720p)
HD مخفف High Definition و به معنای معیار اندازه‌گیری پیکسلی 1280 در 720 پیکسل است. بنابراین، اندازه صفحه نمایش گوشی شما هر چقدر هم که بزرگ باشد، تا زمانی که از نظر اندازه‌گیری پیکسلی در این محدوده بماند، همچنان یک صفحه نمایش HD است.
از طرفی، هرچه صفحه نمایش HD شما کوچک‌تر شود، تراکم پیکسل‌ها در آن بالاتر بوده و از دید تئوری، کیفیت تصویر آن بالاتر خواهد بود. به عنوان مثال، یک تلفن همراه با صفحه نمایش 4.3 اینچی دارای تراکم پیکسلی 342dpi خواهد بود. اما در یک نمایشگر 4.7 اینچی، تراکم پیکسلی به 312dpi کاهش می‌یابد. با این حال هر دو نمایشگر، همچنان یک صفحه نمایش HD هستند. توجه کنید که بالا رفتن تعداد نقاط در هر اینچ (Dot per Inch یا dpi) برای یک نمایشگر چندان نیز جالب نیست. زیرا چشم انسان در یک نمایشگر کوچک مانند صفحه نمایش گوشی، قادر به تشخیص تک تک پیکسل‌ها در یک فاصله دید خاص نیست. بنابراین تراکم بیشتر در ابعاد کوچک، چشم را آزار خواهد داد.
رزولوشن Full HD (1080p)
رزولوشن 1080p معمولاً به عنوان استاندارد FHD یا Full HD با وضوح 1920 در 1080 پیکسل شناخته می‌شود. این وضوح تصویر 2.07 میلیون پیکسل کامل با نسبت صفحه 16:9 را ارائه داده و یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین فرمت‌های رزولوشن در صفحه نمایش‌های مختلف است. رزولوشن 1080p، وضوح تصویر را توصیف کرده و یک محتوا یا تصویر با وضوح 1080 را تولید می‌کند. بنابراین این رزولوشن، ارتباطی با نرخ فریم‌های ویدیو یا نرخ تازه‌سازی نمایشگرها ندارد.
رزولوشن 2K
2K استاندارد رزولوشن برای نمایشگرهایی است که دارای 2048 در 1440 یا 1556 پیکسل هستند. این استاندارد به طور رسمی به عنوان Quad HD یا QHD نیز شناخته می‌شود. لازم به ذکر است که وضوح 2K نیز به نسبت تصویر بستگی داشته و نمایشگرهای 2K با نسبت تصویر گوناگون، با یکدیگر تفاوت دارند. شاید برای شما نیز جالب باشد که با وجود تشابه و نزدیکی رزولوشن 2K به Full HD، هر دوی آنها به عنوان استانداردهای جداگانه در نظر گرفته می‌شوند و تا زمانی که استاندارد 4K به یکی از رزولوشن‌های رایج و متداول صفحه نمایش تبدیل شود، چندان توجهی به استاندارد 2K نمی‌شد. زیرا 2K به عنوان یک رزولوشن سینمایی به شمار می‌رفت.
رزولوشن 4K (Ultra HD)
رزولوشن 4K یا Ultra HD که به اختصار UHD نیز نامیده می‌شود، یکی از محبوب‌ترین انواع رزولوشن صفحه نمایش گوشی است. پیشتر اشاره کردیم که مفهوم رزولوشن، به تعداد پیکسل‌های موجود در طول و عرض صفحه نمایش اشاره دارد. بر همین اساس رزولوشن 4K دارای 4096 در 2160پیکسل هستند. اما از آنجا که این میزان وضوح در مانیتورهای رایانه‌های شخصی غیر معمول است، رزولوشن 4K را اغلب با 3840 در 2160 پیکسل می‌بینیم.
رزولوشن 8K
استاندارد 8K، دارای رزولوشن7680 در 4320 پیکسل بوده و به هر مانیتور یا نمایشگری با حدود 8000 پیکسل در عرض، اشاره دارد. یکی از تصورات رایج و نادرست در ارتباط با رزولوشن‌های 2K، 4K و 8K این است که وضوح 8K دو برابر بهتر از 4K و چهار برابر بهتر از 2K است.
در حالی که تعداد پیکسل‌های استاندارد 8K، 16 برابر استاندارد 2K یا HD و 4 برابر تعداد پیکسل‌ها در استاندارد 4K یا UHD است. به عبارت بهتر، رزولوشن 8K چیزی در حدود 33 میلیون پیکسل دارد و این تعداد پیکسل در رزولوشن 4K، به 8 میلیون کاهش می‌یابد. این تفاوت در تعداد پیکسل‌ها، تاثیرات به سزایی در وضوح 8K نسبت به دیگر استانداردها داشته و این تفاوت در یک صفحه نمایش بزرگ‌تر و فاصله نزدیک، کاملاً قابل درک است.
رزولوشن QVGA
این رزولوشن را می‌توان پایین‌ترین رزولوشن موجود در موبایل‌های مدرن دانست که از 320 × 240 پیکسل ساخته شده است. QVGA مخفف (Quarter Video Graphics Array) می‌باشد و یک چهارم رزولوشن VGA را ارائه می‌دهد. از این رزولوشن معمولاً برای موبایل‌های اقتصادی استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
ما در این مطلب به معرفی انواع رزولوشن صفحه نمایش گوشی پرداختیم و تفاوت هر یک از آنها را به دقت مورد توجه قرار دادیم. حال ممکن است این سوال برای شما به وجود آید که با توجه به نیاز افراد برای استفاده مداوم از گوشی موبایل و انواع دستگاه‌های هوشمند، بهترین رزولوشن صفحه نمایش گوشی برای چشم انسان کدام است و در هنگام خرید گوشی، باید نمایشگر آن چه رزولوشنی داشته باشد تا چشم را تحت فشار قرار نداده و موجب خستگی و آسیب به قوه بینایی نشود؟ در پاسخ به این سوال باید به این نکته اشاره کنیم که انواع نمایشگرهای موبایل امروزی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که عملکرد آنها بهینه سازی شده و آسیب بسیار کمی به چشم کاربران وارد می‌کنند. اما برای کاهش احتمال خطر و فشار وارده بر چشم، می‌توان میزان روشنایی نمایشگر را کم کرده و حالت نمایش صفحه را به گونه‌ای تغییر داد (True-tone) که میزان نور آبی و زرد آن در دراز مدت، تاثیرات مخربی بر چشم نداشته باشد.