وسایل الکترونیکی و ارتباطی جزو جدایی ناپذیرترین بخشهای زندگی امروزی شدهاند و بسیاری از کارهای روزمره و حتی سرگرمیهای ما را پوشش میدهند یکی از محصولاتی که از سال ۲۰۰۳ میلادی به بعد بسیار استفاده از آن افزایش یافته، گوشی موبایل است. کمتر کسی را میتوان یافت که در حال حاضر از تلفن هوشمند استفاده نکند. با اختراع تلفن همراه در سال ۱۹۷۳ نوع ارتباط تغییر کرد. در ابتدا فقط برای پیام دادن و تماس و… از گوشی همراه به جای روشهای سنتی مانند استفاده از تلفن ثابت و نامه فرستادن استفاده میشد اما امروزه گوشیهای هوشمند کامپیوترهای کوچکی هستند که در تمام طول روز کنار ما میباشند. همانطور که این وسایل مزایایی دارند و باعث راحت شدن کارهایمان شدهاند، استفادهی زیاد از آنها صدماتی را هرچند جبران ناپذیر برایمان ایجاد میکنند که برخلاف مزایای استفاده از آن افراد کمتر از ضررهای استفاده از گوشی موبایل اطلاع دارند که در این مقاله سعی بر توضیح این موضوعات شده است. پس برای آگاهی از مضرات استفاده زیاد تلفن همراه در ادامهی این مقاله همراه ما باشید.
احساس انزوا و تنهایی
اولین و خطرناکترین ضررهای استفاده زیاد از گوشی ایجاد احساس تنهایی و انزوا در افراد میباشد. انسان برای ارتباط آفریده شده است و ذاتا موجود اجتماعی میباشد. هنگامی که فرد ارتباطات خود را کاهش میدهد، ناخودآگاه به سمت انزوا و تنهایی میرود که این امر باعث افزایش بیماریهای روحی و روانی میشود. استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه، موجب اعتیاد به آن میشود و میل به تنها ماندن با گوشی همراه، بیرون نرفتن و ملاقات نکردن با اعضای خانواده، دوستان و اقوام را افزایش میدهد. در واقع کنسل کردن تمامی ارتباطها میتواند نشانهی بیماری روانی باشد که البته در افراد متفاوت است. در کل از ضررهای استفاده از گوشی موبایل استفاده بیش از حد از تلفن همراه موجب افسردگی، انواع اختلالات روانی(اضطراب، خشم، تنهایی، تنش و…) میشود.
اتلاف وقت
همانگونه که تلفن همراه در بسیاری از جنبههای زندگی انسان کمک کننده میباشد، میتواند به همان اندازه غیر مفید باشد و زمان ارزشمند زندگیمان را هدر دهد. بسیاری از افراد به خصوص دانشآموزان و دانشجویان تمایل بسیاری به دیدن فیلم، گوش کردن آهنگ، فعالیت در شبکههای اجتماعی و بازیکردن با گوشی همراه در اوقات فراغت خود دارند که هنگامی که تعادل استفاده از آن در زمانهای آزاد از بین برود و استفاده از آن زیاد شود، وقت گرانبهای انسان بیهوده تلف میشود.
حد اعتدال و تعادل در هر کاری مهمترین نکته است خصوصا برای دانشآموزان و دانشجویان که از ضررهای استفاده از گوشی موبایل آگاه شوند و در کنار تفریحات دیگر در زمان آزاد، برای آیندهی خود هم تلاش کنند. البته به جز نسل جوان، تمام افراد در زمان فراغت خود به جز تفریح نیاز به انجام کارهایی دارند که باعث رشد و ارتقا آنها شود که استفاده بیش از اندازه از موبایل این امکان را از آنها میگیرد.
ایجاد حواس پرتی
از دیگر ضررهای استفاده از گوشی موبایل، اعتیاد به آن است که بعد از آن در تمام لحظات روز آن را کنار خود نگه میداریم. هنگام غذا خوردن، راه رفتن، مطالعه کردن، صحبت کردن با دیگران و حتی رانندگی از تلفن همراه استفاده میکنیم. نشان داده شده که استفادهی بیش از اندازه از گوشی موبایل جان افراد را به خطر میاندازد و در هنگام رانندگی استفاده از آن باعث حواس پرتی و تصادفات جبران ناپذیری میشود. یکی دیگر از مواردی که شاید آن را تجربه کرده باشیم این است که با داشتن اعتیاد به گوشی، هنگام مطالعه حواس پرتی بر اثر استفاده از تلفن همراه به وجود میآید که در افراد محصل میتواند باعث کاهش معدل و افت تحصیلی شود که این وضعیت یکی دیگر از ضررهای استفاده زیاد از گوشی موبایل میباشد. میتوان گفت یکی از مهمترین ضررهای استفاده از گوشی موبایل، ایجاد حواس پرتی در زندگی انسانها در صورت استفاده زیاد است.
اختلال در خواب
استفاده زیاد از تلفن همراه باعث ایجاد مشکلاتی برای خواب میشود. از ضررهای استفاده از گوشی موبایل این میباشد که وقتی افراد به تلفن همراه معتاد باشند، حتی قبل از خواب هم از تلفن همراه استفاده میکنند و با دائم به نمایشگر گوشی نگاه کردن و کار با آن چرخه طبیعی بدن را مختل میکنند. در واقع افراد میخواهند بخوابند و خوابشان میآید اما استفاده از تلفن همراه افراد را درگیر میکند و به صورت ناخودآگاه نمیتوانند از کار کردن با موبایل دست بکشند.
از ضررهای استفاده از گوشی موبایل این میباشد که افراد با قرار گرفتن در نور موبایل قبل از خواب باعث اختلال در خواب شبانه میشوند و سلامت خود را به خطر میاندازند. از بین رفتن نظم شبانهروزی ساعت بدن، باعث ایجاد سندروم متابولیت، مقاومت به انسولین، چاقی مفرط و در موارد حاد باعث ایجاد سرطان میشود. عوارض استفاده زیاد از موبایل، موجب میشود بسیاری از ابعاد و روال خواب افراد را مختل کند و بسیاری از مردم حتی پس از بیدار شدن از خواب، اولین کاری که انجام دهند بررسی گوشی همراهشان باشد.
تاثیر بر سلامتی
اصلیترین بخشی که باید به آن توجه کرد، خطرات استفاده زیاد از گوشی هوشمند است که موجب به خطر انداختن سلامتی انسان میشود. اولین عضوی که استفادهی طولانی مدت از تلفن همراه آن را درگیر میکند چشمها هستند. از ضررهای استفاده از گوشی موبایل به صورت مداوم این است باعث تورم چشمها، قرمزی و در نهایت مشکلی که اکثر افراد درگیر آن میشوند یعنی اختلال در بینایی است. مشکلات دیگری در زیادهروی مصرف تلفن همراه وجود دارد که در ادامه آنها را آوردهایم:
سندرم گردن پیامکی
یکی از عوارض و ضررهای استفاده از گوشی موبایل بیش از اندازه، سندرومی معروف به گردن پیامکی میباشد که علت به وجود آمدن آن بیشتر استفاده بیش از حد تلفن همراه در طول روز میباشد که در این حالت بیشتر رخ میدهد. این سندروم شامل گردن دردی است که زمان نگهداشتن سر و گردن رو به جلو، تنش و دردهای شدیدی در عضلات گردن و در سراسر شانهها به وجود میآورد. وقتی حالت قوس طبیعی گردن از میان میرود، امکان تخریب، پارگی، فشار و فرسودگی مهرهها در گردن افزایش پیدا میکند. در این عارضه، قسمتهای مختلفی از بدن ممکن است دچار درد شود. از نشانههای آن افزایش درد هنگام خم کردن گردن، مشکلات تنفسی، سردردهای شدید و آزاردهنده، درد و گرفتگی شانهها و دردهای مزمن و اسپاسمهای عضلانی شدید در ناحیه کمر میباشد.
سندرم Text Claw
اگر هنگام کار با گوشی هوشمند در طول روز بسیار زیاد افراد تایپ کنند، احتمالا با یکی دیگر از ضررهای استفاده از گوشی موبایل به نام سندروم تونل کارپال یا Text Claw مواجه شوند. این سندروم یک تشخیص غیررسمی اما شایعتر از گرفتگی میباشد که درد طولانی ایجاد شده ناشی از استفاده بیش از حد از تلفنهای هوشمند و تبلتها میباشد. نوشتن زیاد با گوشی نگرانی برای مچ دست، انگشتان دست و حتی ساعد را افزایش میدهد.
چاقی
از ضررهای استفاده از گوشی موبایل که ممکن است افراد را درگیر کند، ریسک بروز چاقی برای افرادی که وابسته به تلفن همراهشان هستند میباشد که آنها بیشتر از بقیهی افراد شامل اتفاق افتادن چاقی میباشند. افرادی که در طول روز بیش از حد مجاز از گوشی همراه استفاده میکنند، فعالیت و تحرک کمی دارند و همین عامل موجب افزایش وزن آنها میشود. همچنین هنگام استفاده زیاد از موبایل، افراد وعدههای غذایی را بیشتر مصرف میکنند، هنگام خوردن غذا عجله بیشتری دارند و مصرف غذاهای چرب و ناسالم در میان آنها به نسبت بقیه افراد افزایش پیدا میکند.
ضعیف کردن حافظه
هنگامی که نقش وسایل دیجیتال به خصوص تلفن همراه در زندگی ما پر رنگ شد، کم کم تمام کارهای به خاطر سپردن را به گوشیهای هوشمند سپردیم و کمتر سعی برای به خاطر سپردن اطلاعات کردیم. علاوه بر این مسئله امواج هم بر روی ذهن ما اثر میگذارند. تاثیر امواج موبایل بر روی مغز ما یکی از ضررهای استفاده از گوشی موبایل است که اتفاق افتادن آن تدریجی اما حتمی میباشد یعنی استفادهی بیش از حد از گوشی موبایل در طولانی مدت باعث تخریب سلولها میشود و اثرات آن به صورت یک بیماری و یا اختلال کارکرد در بدن نمایان میشود.
به منظور پیشگیری از آسیبهایی مانند تومور مغزی، انواع سرطان مغز، سکتههای ایسکمیک، اختلالات شناختی و آلزایمر که از ضررهای استفاده از گوشی موبایل میباشد، مصرف هندزفریهای سیمی، کمتر استفادهکردن از موبایل، کاهش استفاده از تجهیزات بلوتوث، استفاده از بلندگوی گوشی به جای قرار دادن تلفن همراه بر روی گوش، دوری از شارژر و گوشی همراه وقتی که به آن نیاز نداریم، استفاده از حالت هواپیما و یا خاموش کردن گوشی شب هنگام خوابیدن توصیه میشود. راههای گفته شده به کاهش تاثیرات مخرب امواج گوشی موبایل بر روی مغز کمک بسیار زیادی میکند.
خطر بیشتر ابتلا به سرطان
نور آبی که از تلفن هوشمند ساطع میشود، سرکوب کنندهی ملاتونین یکی از آنتی اکسیدانهای طبیعی بدن میباشد. در برابر نور آبی قرار گرفتن برای یک روز اختلال جدی ایجاد نمیکند اما تکرار قرارگیری در مقابل نور آبی در طولانی مدت خصوصا در هنگام شب، افزایش مشکلات جدی مانند ابتلا به سرطان پستان، کولورکتال و پروستات را افزایش میدهد. از ضررهای استفاده از گوشی موبایل، کمبود ملاتونین است که موجب اختلال در عملکرد عادی سیستم ایمنی بدن و آسیب سلولی میشود.
مسائل امنیتی
یکی از مشکلات رایج ضررهای استفاده از گوشی موبایل، هک شدن و به خطر افتادن اطلاعات افراد میباشد. در اندروید، نقض حریم خصوصی و دادههای شخصی آسان است اما در iPhone iOS کمی سختتر است و میتوان گفت این سیستم عامل امنتر میباشد اما به هر حال با توجه به مسائل امنیتی هنگام هک شدن افراد بسیاری از پول، احترام، جایگاه اجتماعی و… خود را از دست میدهند. حتی در موارد جدیتر، افراد با از دست دادن حریم خصوصی خود اقدام به کارهای جبران ناپذیری مانند خودکشی میکنند. مسائل امنیتی در واقع یکی از اثرات خطرناک و ضررهای استفاده از گوشی موبایل میباشد.
هدر دادن سرمایه
بسیاری از افراد جامعه، خواهان گوشیهای گرانقیمت و جدید میباشند و با آمدن مدلهای به روزتر به بازار، گوشی همراه خود را تعویض میکنند. این کار موجب هدر رفتن سرمایه و بار اضافی مالی برای افراد میشود و میتوان از آن به عنوان ضررهای استفاده از گوشی موبایل نام برد. از موارد دیگر هدر رفتن سرمایه در این زمینه، بهای بیشتر برای خرید اینترنت و خدمات در هنگام استفاده زیاد از تلفن میباشد.
جمعبندی
در این مقاله به ضررهای استفاده از گوشی موبایل پرداختیم. همانطور که هر وسیلهای میتواند موجبات آرامش انسان را فراهم کند، میتواند باعث ضرر و آسیب به آن هم شود که شناخت و آگاهی از آن موارد میتواند باعث پیشگیری از ضررهای احتمالی را آسانتر کند. تلفن همراه و تکنولوژی بسیار خوب میباشد و امروزه به دلیل فراگیر شدن آن دوری از این وسیله اجتناب پذیر نیست ولی با استفادهی صحیح از گوشی موبایل، میتوان از آسیبهای جسمی و روحی جلوگیری کرد.