آنچه باید درباره نمایشگر AMOLED بدانید

از رونمایی نمایشگر AMOLED چند سالی می‌گذرد. این صفحه نمایش در آن دوره زمانی از دیگر نمایشگرها بزرگ‌تر و پررنگ‌تر بود و هنگام خرید موبایل به شدت نظر خریدار را جلب می‌کرد. محبوبیت این صفحه نمایش روز به روز بیشتر می‌شود و اکثر سازندگان گوشی‌های موبایل از این نمایشگر استفاده می‌کنند. باید دید که اگر دستگاهی صفحه نمایش AMOLED دارد چه انتظاراتی می‌توانیم از آن داشته باشیم و از چه امکاناتی باید چشم‌پوشی کنیم. در این که امروزه استفاده از پنل AMOLED در گوشی‌های هوشمند بسیار متداول‌ است شکی نیست. اما هنگام خرید گوشی مسئله انتخاب آن برای کاربر اهمیت پیدا می‌کند؛ چراکه باید از میان صفحه نمایش‌های OLED، AMOLED و SuperAMOLED یکی را انتخاب کند. پس نیاز است کاربر اطلاعات درستی درباره انواع نمایشگرها را داشته باشد. در اینجا قصد داریم ویژگی‌های نمایشگر آمولد و تفاوت آن را با دیگر نمایشگرها بررسی کنیم تا به شناخت کامل و جامعی از آن‌ها برسیم.

نمایشگر موبایل AMOLED

همان‌طورکه از نام AMOLED مشخص است، این نمایشگر تکنولوژی پیشرفته صفحه OLED است. از قضا این تکنولوژی یکی از بهترین تکنولوژی‌های صفحه نمایش برای استفاده در تلویزیون‌ها، موبایل‌ها و کامپیوترها است. اما AMOLED از چه واژه‌هایی تشکیل شده است؟ AMOLED عبارت اختصاری Active Matrix Organic Light Emitting Diodes است که به معنای دیود گسیل نور ارگانیکی با ماتریس فعال است. دیود گسیل نور یا همان LED همان تکنولوژی به‌کار رفته در صفحه نمایش گوشی موبایل است که در رنگ‌های قرمز، آبی و سبز پدیدار می‌شود. وقتی این سه رنگ با هم ترکیب می‌شوند به صورت پیکسل درمی‌آیند و در این حالت می‌توانند نور سفید و دیگر نورها را بسازند. وقتی پیکسل‌های تشکیل ‌شده روی هم قرار می‌گیرند نمایشگر گوشی موبایل ساخته می‌شود.

این که این پیکسل‌ها به چه ترتیبی با هم ترکیب شوند نشان‌دهنده نوع عملکرد صفحه نمایش است. چرا درباره نمایشگر AMOLED واژه ارگانیک به کار رفته است؟ علت استفاده از واژه ارگانیک این است که در این نوع صفحه نمایش از صفحاتی با جنس مواد آلی میان صفحه‌های پیکسلی استفاده شده است. وجود این صفحات باعث می‌شود که در هنگام ورود شدت جریان، نور ایجاد شود. البته این را باید در نظر داشته باشید که ارگانیک‌بودن دیودها ممکن است به مرور باعث فرسایش آن‌ها و حتی سوختگی صفحه نمایش شود. عبارت ماتریس فعال در صفحه نمایش AMOLED به چه معناست؟ ماتریس فعال نوع کنترل دیودهای گسیل نور ارگانیک است. در واقع در این نوع صفحه نمایش هر دیود گسیل نور (LED)به یک خازن و یک ترانزیستور فیلم باریک متصل می‌شود و این اتصال کنترل در هر پیکسل را درست‌تر و سریع‌تر می‌کند.

تفاوت میان AMOLED، OLED و Super AMOLED

OLED وAMOLED

تفاوت اصلی میان نمایشگر AMOLED و OLED در بخش AM یا همان ماتریس فعال است. در واقع معنای OLED دیود گسیل نور ارگانیکی است و ماتریس آن غیرفعال است. هر دوی آن‌ها از لایه‌های الکترولومینسانس استفاده شده است و نور لازم بدون نیاز به نور پس زمینه ایجاد می‌شود. AMOLED پیشرفتی از تکنولوژی اولیۀ OLED است که برای تلویزیون‌های بزرگ‌تر و صفحه نمایش لپ تاپ به کار می‌رود و این پیشرفت با استفاده از یک لایه ترانزیستور فیلم نازک (TFT) به دست آمده است. به‌ غیر از این موارد در باقی ویژگی‌ها با یکدیگر تفاوتی ندارند.

Super AMOLED و AMOLED

سامسونگ برای بعضی از صفحه‌نمایش‌های محصولاتش به جای نمایشگر AMOLED عبارت Super AMOLED را به‌کار برده است. در این نوع صفحه نمایش لایۀ لمسی با نمایشگر به صورت یکپارچه درآمده است. سامسونگ از این نوع نمایشگر برای گوشی‌های موبایل پرچم‌دار خود استفاده کرد. دیگر شرکت‌ها هم به همین منوال پیش می‌رفتند. البته اخیراً این نوع صفحه نمایش را در گوشی‌های میان‌رده هم مشاهده می‌کنیم. تفاوت اصلی این نوع نمایشگر با نمایشگر AMOLED به غیر از بخش تکنولوژی زیر نور آفتاب مشخص می‌شود. گوشی‌های با پنل سوپر امولد زیرنور مستقیم خورشید کیفیت خیلی بهتری در مقایسه با نمایشگر امولد دارند و همچنین مصرف انرژی آن‌ها هم کمتر است. سامسونگ از این نمایشگر با عنوان امولد پویا یاد می‌کند. نمایشگر سوپر AMOLED استاندارد HDR10+ را پشتیبانی می‌کند که یعنی طیف رنگی بیشتری را پوشش می‌دهد و همین‌طور از کنتراست بالاتری برخوردار است.

تفاوت میان AMOLED و LCD

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم تفاوت میان OLED و پنل AMOLED فقط در بخش ماتریس فعال و غیرفعال است پس می‌توانیم در حین مقایسه این دو مدل را در مقابل دیگر صفحات قرار دهیم. نمایشگرهای LCD نور پس زمینه دارند در حالی که اگر صفحه نمایش OLED باشد هر پیکسل می‌تواند فارغ از مابقی پیکسل‌ها خاموش و روشن شود. همین مسئله باعث می‌شود عمق قسمت‌های سیاه این نوع صفحه نمایش بیشتر باشد و همچنین نسبت کنتراست آن هم به میزان درخور توجهی افزایش پیدا کند. همین ویژگیِ استفاده از نور پس زمینه در پنل‌های LCD کیفیت و تنوع نور آن را کم می‌کند. اما در مقابل، در نمایشگرهای OLED و AMOLED رنگ‌هایی که به نمایش درمی‌آیند بسیار زنده و باکیفیت هستند. در بالا به این موضوع اشاره کردیم که برای تولید نور سفید در نمایشگر امولد سه رنگ آبی و قرمز و سبز ترکیب می‌شدند در حالی که در نمایشگر LCD  برای ساخت رنگ سفید از LED به رنگ آبی و صفحه‌ای از جنس فسفر زرد رنگ روی آن استفاده می‌شود. این ترکیب رنگ‌ها چه در پنل LCD و چه در AMOLED یک علت مهم دارد. علت این است که رنگ سفید به صورت منفرد و تک وجود ندارد و وقتی به وجود می‌آید که رنگ‌های خاصی با هم ترکیب شوند. چون در نمایشگر AMOLED تمامی رنگ‌هایی که ترکیب شده‌اند اصلی هستند رنگی که این صفحه نمایش ایجاد می‌کند دقیق‌تر از رنگ صفحه نمایش LCD است.

نمایشگر AMOLED چه مزایایی دارد؟

1. نورپردازی به صورت پیکسل به پیکسل: در بخش قبلی به این موضوع اشاره کردیم که پیکسل‌ها در صفحه نمایش AMOLED می‌توانند به صورت مفرد خاموش و روشن شوند و به یکدیگر وابسته نیستند. وابسته نبودن پیکس‌ها به هم این مزیت را دارد که اگر در بخشی از تصویر رنگ سیاه باشد پیکسل‌های آن بخش خاموش می‌شوند. این خاموشی تصویر رنگ سیاه را بسیار عمیق‌تر نشان می‌دهد.
2. کنتراست بالا: تفاوت تاریک‌ترین و روشن‌ترین قسمت صفحه نمایش در مدل پنل امولد بسیار بارز است و این کنتراست بالا موجب افزایش شفافیت تصاویر در صفحه نمایش می‌شود.
3. مصرف انرژی کم: این مزیت باعث می‌شود خیلی دیرتر شارژ گوشی یا لپ تاپ تمام شود. این کم‌مصرف بودن را افرادی که به بازی‌های کامپیوتری علاقه دارند بهتر حس می‌کنند؛ چون در بیشتر بازی‌های رایج پس زمینه تاریک است.
4. زاویۀ دید گسترده‌تر: در مدل AMOLED مانند ال سی دی بخش مسدودکردن نور (Blocking) وجود ندارد، که باعث محدودکردن دیدگاه های جانبی شود. از این رو زاویۀ دیدی که ایجاد می‌کند از زاویۀ دید در LCD گسترده‌تر است.
5. ضخامت کم: مزیت بعدی این نوع نمایشگر این است که ضخامت کمی دارد. این ضخامت کم به سازندگان امکان ساخت گوشی‌هایی با صفحه‌ نمایش تاشو یا رول‌شونده داده است. اولین گوشی تاشوی جهان که از این ویژگی استفاده کرد گوشی Royole FlexPai بود که شرکت چینی BOE آن را ساخت. در حال حاضر بیشترین تنوع گوشی‌های تاشو در میان مدل‌های سامسونگ است که دقیقاً از این ویژگی نمایشگر AMOLED استفاده کرده است.

نمایشگر AMOLED چه معایبی دارد؟

با وجود اینکه این نوع اسکرین روز به روز طرفداران بیشتری پیدا می‌کند، معایبی هم در آن دیده شده است. از جملۀ این معایب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. قیمت بالا: در حال حاضر قیمت صفحه نمایش AMOLED بیشتر از صفحه نمایش LED-LCD با ابعاد بزرگ‌تر است. به همین علت قیمت لپ‌تاپ و گوشی و… که از این نوع نمایشگر در آن به کار رفته است گران‌تر از دیگر مدل‌ها است. البته سازندگان کامپیوتر این مژده را داده‌اند که در آینده قیمت‌ها را پایین خواهند آورد.
2. طول عمر کوتاه‌تر: برخی از ترکیبات آلی رنگ‌های خاص OLED قابلیت‌های روشنایی خود را سریع‌تر از ترکیبات غیرمعدنی در صفحه نمایش LED-LCD از دست می دهند و از همین رو طول عمر نمایشگر AMOLED کمتر از انواع دیگر نمایشگرها است. سازندگان این صفحه در تلاش هستند که در عین استفاده از RGB یا فیلترهای مشابه برای دستیابی به رنگ‌های دیگر، رنگ‌هایی با طول عمر بیشتر برای OLED بیابند.
3. محتمل‌بودن سوختن پیکسل‌ها: یکی از جنبه‌های منفی روشنایی پیکسل به پیکسل مستقیم این است که برخی از OLEDها بیشتر استفاده می‌شوند و عملکرد آن‌ها در طول زمان کاهش می‌یابد. در نتیجه پیکسل‌هایی از صفحه نمایش که روشن‌تر هستند احتمال سوختگی در آن‌ها رایج است و اگر اتفاق بیفتد هرگز به‌طور کامل برطرف نمی‌شود. برای حل این مشکل بسیاری از سازندگان امولد در حال ساخت این صفحه نمایش با کمکِ قطعات خودکار هستند تا مناطقی که بیش از مناطق دیگر روشن مانده‌اند را شناسایی کنند.
4. کاهش کیفیت در طول زمان: این نوع صفحات با وجود کیفیت بسیار خوبی که دارند در طول زمان نمی‌توانند آن را حفظ کنند و به مرور شفافیت خود را از دست می‌دهند.

نتیجۀ کلی

به طور کلی می‌توان گفت که تکنولوژی یک جا ننشسته و هر روز صفحات نمایش رو به پیشرفت هستند. در گذشته LCDها عملکرد بسیار خوبی داشتند اما به مرور با ورود LEDها کنار گذاشته شدند. پس از آن OLEDها آمدند که کم مصرف و باکیفیت بودند اما امکان تطبیق با اندازه‌های بزرگ‌تر برای آن‌ها وجود نداشت. سپس نمایشگرAMOLED وارد شد. به طور خلاصه می‌توان گفت که صفحه نمایش امولد برای هر اندازه‌ای مناسب است، کنتراست بالایی دارد و انعطاف‌پذیری خوب آن به سازندگان گوشی این امکان را داده است که گوشی‌های تاشو و رول‌شونده بسازند. تکنولوژی به کار رفته در نمایشگر AMOLED انتظارات کاربران از یک صفحه نمایش را بالا برده است و اگر شما از جمله کسانی هستید که از بازی‌های کامپیوتری لذت می‌برید لازم است لذت استفاده از این نمایشگر را تجربه کنید.